- Ίμβρος
- (τουρκ. Imroz, Gokceada). Νησί (280 τ. χλμ., 7.948 κάτ. το 1990) της Τουρκίας στο βορειοανατολικό Αιγαίο, κοντά στις δυτικές ακτές της χερσονήσου της Καλλίπολης. Πρωτεύουσα του νησιού είναι το Κάστρο και άλλοι οικισμοί ο Άγιος Ευλάμπιος, το Γλυκύ, η Παναγία, το Σχοινούδι. Το μήκος των ακτών της είναι 69 χλμ. Το έδαφος της Ί. αποτελείται από κρυσταλλοσχιστολιθικά πετρώματα, γεγονός που δεν ευνοεί τη βλάστηση μεγάλων δέντρων. Οι κάτοικοί της, Έλληνες στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, ασχολούνται με το ψάρεμα και την καλλιέργεια της ελιάς.
Ιστορία. Οι πρώτες ιστορικές πληροφορίες για την Ί. ανάγονται στον 5o αι. π.Χ., όταν στα χρόνια του Μιλτιάδη έγινε κληρουχία των Αθηναίων (494). Κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου την κυρίευσαν οι Σπαρτιάτες, αλλά αργότερα περιήλθε και πάλι στην κατοχή της Αθήνας. Μεγάλη στρατιωτική σημασία προσέλαβε η Ί. στα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου, όταν ιδρύθηκε η φερώνυμη πόλη και μεταφέρθηκε σε αυτήν η έδρα του κράτους του (η Ί. βρίσκεται στην είσοδο του Ελλησπόντου). Από τότε το νησί έγινε ναυτικός σταθμός ελέγχου των Στενών, γεγονός που υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία του για την άμυνα της αυτοκρατορίας.
Κατά την περίοδο της φραγκοκρατίας έγινε αρχικά κτήση των Βενετών και αργότερα του δούκα της Λήμνου Φιλόκαλου Ναυαγήρου. Μετά την ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης από τους Βυζαντινούς αξιοποιήθηκε πάλι ως ναυτική πολεμική βάση και λίγο πριν από την Άλωση υποτάχθηκε στους Γενοβέζους άρχοντες που κυριαρχούσαν ακόμα σε μερικές μικρασιατικές γειτονικές ακτές. Το 1455 την κυρίευσε ο Μωάμεθ ο Πορθητής, ο οποίος εγκατέστησε εκεί ισχυρή στρατιωτική δύναμη. Όμως, τα σχέδιά του ανατράπηκαν από τον παπικό στόλο με επικεφαλής τον καρδινάλιο Σκαράμπο.
Το 1471 την κατέλαβαν και πάλι οι Τούρκοι και την χρησιμοποίησαν ως τόπο εξορίας αξιωματούχων που έπεφταν στη δυσμένεια του σουλτάνου. Το νησί απελευθερώθηκε στους Βαλκανικούς πολέμους από τον ελληνικό στόλο (1913) και με τη συνθήκη των Σεβρών (1920) ενώθηκε με την Ελλάδα. Μετά όμως από τη Μικρασιατική Καταστροφή, πέρασε πάλι στην κυριαρχία των Τούρκων και τελικά αναγνωρίστηκε ως τουρκικό έδαφος. Με τη συνθήκη της Λοζάνης (1923), οι Τούρκοι υποχρεώθηκαν να παραχωρήσουν ορισμένα προνόμια στο ελληνικό στοιχείο, το οποίο αποτελούσε τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού. Σήμερα, ωστόσο, έχουν απομείνει πολύ λίγες ελληνικές οικογένειες στο νησί.
Κεντρικός δρόμος στον οικισμό Σχινούδι, στην Ίμβρο (φωτ. ΑΠΕ).
Καταρράκτης στην περιοχή Πετούνι Σχινουδίου, στην Ίμβρο (φωτ. ΑΠΕ).
Dictionary of Greek. 2013.